Music Sampling en Beat Licensing
Artiesten en producers die gespecialiseerd zijn in hiphop, dans en enkele andere muziekgenres hebben sampling en beat licenties opgenomen in hun cultuur. Zelfs de casual muziekliefhebber is soms in staat om "samples" van andere songs in nieuwe werken te gebruiken.
Er zijn altijd veel vragen geweest rond het proces en de vereisten om samples te clearen of goedgekeurd te krijgen. Naarmate meer en meer muzikanten hun beats of instrumentale tracks verkopen, wordt de noodzaak om ervoor te zorgen dat deze arrangementen op de juiste manier worden gebruikt nog groter. We zullen alles op een rijtje zetten.
Een auteursrechthebbende heeft het exclusieve recht heeft om zijn of haar track te verkopen, te verspreiden en te licenseren. Wanneer een andere muzikant de volledige track of een deel ervan gebruikt, moet er een contract worden gesloten tussen de partijen. Een dergelijke schriftelijke overeenkomst wordt een "licentie" genoemd en is een document dat een partij het recht geeft om iets specifieks te doen.
Een licentie kan het recht omvatten om een liedje publiek te verspreiden en te monetiseren via fysieke of digitale kopieën of via een muziekstreamingplatform. Het kan ook de toestemming omvatten om het werk in het openbaar uit te voeren op de radio of live, in concert.
Er zijn twee veel voorkomende situaties binnen de muziekwereld waarin het noodzakelijk is dat een individu de juiste licenties verkijgt. Wanneer een muzikant bestaand materiaal of een hele track "samplet" en wanneer een artiest een "beat" of instrumentale track van iemand anders koopt. We zullen nu dieper ingaan op beide situaties.
Wat is muziek "Samplen"?
Muziek "samplen" kan het beste worden omschreven als het gebruik van een specifiek deel van een liedje of opgenomen materiaal en het gebruiken in een geheel nieuw liedje. De werkelijke hoeveelheid die gebruikt wordt varieert van situatie tot situatie, aangezien een artiest slechts een mix kan gebruiken in een bestaande unieke combinatie van drums of gitaar riffs. Ze kunnen het hele refrein gebruiken of een volledig strofe van een ander liedje.
Deze actie kan gezien worden als de muzikant die letterlijk een deel van een bestaande geluidsopname van een ander "kopieert en plakt" in zijn nieuwe opname.
Hoewel dit eenvoudig lijkt, kan een artiest zonder vergunning aansprakelijk worden gesteld voor een eventuele inbreuk op het auteursrecht. Er zijn echter manieren om potentiële aansprakelijkheid te vermijden door de juiste toestemming te krijgen om een "sample" van het werk van een ander te gebruiken.
Hoe kan je een "sample clearen" ?
Om het werk van een andere artiest legaal te "samplen", moet de samplende artiest toestemming of een "sample clearance" krijgen van alle eigenaar(s) van de originele opname en de onderliggende muziekcompositie.
Zoals we al eerder hebben besproken, zijn er twee auteursrechten in elk liedje - de geluidsopname (meestal beheerd door een platenmaatschappij) en de onderliggende muzikale compositie (meestal beheerd door een muziekuitgeverij). Dit betekent dat een partij die het bestaande materiaal van een ander wil "samplen" of op een andere manier wil gebruiken, toestemming moet krijgen van beide auteursrechthouders van het liedje. Dit betekent dat een muzikant een licentieovereenkomst moet aangaan met elke eigenaar om een "sample" rechtmatig te kunnen gebruiken.
Om te bepalen wie de eigenaars zijn van elk auteursrecht op een compositie, moet een muzikant de databases van de beheersvennootschappen voor uitvoeringsrechten raadplegen en de websites doorzoeken van Sabam of Buma/Stemra. In hun repertoiredatabanken worden over het algemeen alle relevante songwriters en producenten vermeld, evenals de contactgegevens van de publisher van een bepaald nummer.
Normaal gesproken worden in deze databases de directe contactgegevens van de genoemde partij vermeld; en als de informatie niet wordt vermeld, moet een muzikant die de juiste contactgegevens probeert te vinden, zich richten op de interne afdelingen van het specifieke bedrijf. Sommige afdelingen houden zich specifiek bezig met "licenties", "sampling" of "clearances".
Zodra een muzikant de juiste rechthebbende heeft gevonden, moet hij een "sample licentie" aanvragen. Dit verzoek moet volgende zaken te omvatten:
- Hoe lang is de sample dat in de nieuwe track wordt gebruikt (d.w.z., hoeveel minuten? seconden?);
- Welk deel van het liedje de artiest wordt "gesampled" (d.w.z. het hele refrein, een drum loop, een stukje strofe, etc.);
- Hoe de muzikant van plan is om de sample te gebruiken (alleen ter vervanging van een refrein, vervormd op de achtergrond, in een continue loop, etc.);
- Het aantal kopiën dat zij van plan zijn te verdelen; en,
- Welk soort medium zal de artiest gebruiken om het nieuwe werk te verspreiden (bijv. CD, vinyl, digitale downloads, ringtones, streaming, etc.).
Daarnaast kunnen sommige eigenaren ook eisen dat de persoon die een bestaand werk wil "samplen", een daadwerkelijke kopie van de nieuwe opname verstrekt aan de eigenaar van de rechten om naar te luisteren voordat er een licentie voor het gevraagde materiaal wordt verleend. Uiteindelijk is de beslissing om al dan niet een licentie te verlenen aan de eigenaar, dus hoe meer informatie er aan hen wordt verstrekt, hoe groter de kans dat er een licentie wordt verleend.
Zodra een muzikant een licentie heeft aangevraagd om een bestaand werk te "samplen", moeten de feitelijke details van de licentie worden overeengekomen. Een typische voorbeeldlicentie kan een up-front licentievergoeding omvatten die wordt betaald aan de oorspronkelijke eigenaars en mogelijk ook een royalty die verschuldigd is aan de oorspronkelijke artiest op elke verkochte opname. In sommige gevallen, zoals wanneer een aanzienlijk deel van het originele nummer wordt gebruikt of wanneer de artiest bekend is, kan de oorspronkelijke eigenaar ook een eigendomsbelang in de nieuwe opname krijgen.
Daarnaast worden soms licentieovereenkomsten gesloten op basis van een "flat fee" uitkoopsom. In deze gevallen betaalt de muzikant die de bestaande werken wil "samplen", slechts een eenmalige vergoeding aan de eigenaars van de track, zonder extra royalty's en zonder enige eigendomsrechten op het nieuw gecreëerde werk toe te kennen.
Er zijn verschillende factoren die een licentievergoeding kunnen bepalen. Enkele daarvan zijn:
- Het commerciële succes van het originele nummer,
- Het succes en de bekendheid van de oorspronkelijke artiest die wordt gesampled,
- Het succes en de bekendheid van de sampling artiest,
- De lengte en de hoeveelheid van de sample,
- Hoe de sample zal worden verdeeld (d.w.z., alleen downloads, alleen streaming, enz.), en
- Hoe de sample zal worden gebruikt in de nieuwe opname (d.w.z. het hele couplet dat door het hele nummer heen wordt gespeeld, een drum beat "geloopt" binnen de instrumentale song, enz.)
Over het algemeen geldt dat hoe beroemder de originele track is en hoe langer de gebruikte sample is, hoe groter de licentievergoeding kan zijn. Zoals vaker in de entertainmentindustrie, speelt een artiest zijn of haar onderhandelingspositie uit omdat het alternatief (het niet licenseren van de "sample") zou kunnen eindigen met een rechtszaak. In dergelijke gevallen zal de "samplende" partij uiteindelijk meer juridische kosten maken, vooral als de gesamplede song uiteindelijk een commercieel succes wordt.
Wat is "beat leasing" en "beat purchasing"?
TIP: Lees zeker ons diepgaande stuk over Beat Licensing 101!
Een andere veel voorkomende situatie voor muzikanten binnen de muziekwereld is de recente trend van producers en andere beat-makers die "beats" (instrumentale tracks) creëren en verkopen. Er is een toevloed van nieuwe websites en individuen die publiekelijk adverteren en hun instrumentals verkopen. In de meeste gevallen is de transactie tussen de maker en de derde partij die het materiaal wenst te gebruiken in de vorm van een licentie, ofwel een "lease" ofwel een volledige aankoop van de instrumental.
De eerste overweging waarmee een koper rekening moet houden bij de aankoop van een instrumentale track of "beat" van een ander is of de track aan hen wordt "verhuurd" of "verkocht". Dit bepaalt of de afgegeven licentie een exclusieve of niet-exclusieve licentie is. Wanneer een maker een beat aan een ander "least", krijgt de koper het niet-exclusieve recht om de instrumentale track te gebruiken en om afgewerkte werken die de beat bevatten voor een bepaalde periode (d.w.z. een maand, een jaar, een paar jaar, enz.) te reproduceren, te verkopen of publiek te verspreiden.
Een beat "lease" maakt het nog steeds mogelijk dat de oorspronkelijke maker van een instrumental track andere niet-exclusieve licenties verkoopt en verstrekt aan andere muzikanten voor dezelfde instrumental. Als de koper in deze situaties de opname die deze gehuurde beat bevat na afloop van de periode wil blijven gebruiken en exploiteren, dan moet hij een aanvullende overeenkomst sluiten met de maker van het oorspronkelijke werk.
Indien het individu echter het exclusieve recht wenst te bekomen om een beat voor onbepaalde tijd te gebruiken, dan is een verkoopovereenkomst noodzakelijk. Deze overeenkomst verbiedt de oorspronkelijke maker om dezelfde instrumentale track door te verkopen aan anderen en geeft de koper het enige en exclusieve recht op de instrumentale track voor elk doel dat de nieuwe eigenaar wenst.
In het algemeen is het bij de onderhandelingen over dit soort licenties en de bijbehorende licentievergoeding belangrijk om te bespreken en af te spreken hoe de kopende partij van plan is om de instrumentale track te gebruiken. Dit omvat onder meer of het nieuwe nummer alleen voor een bepaald gebruik kan worden gebruikt (d.w.z. 'alleen voor demo-gebruik', 'alleen voor iTunes-verkoop', 'gratis op een mixtape', of het versturen van het nummer in een e-mail), hoeveel kopieën van de finale track worden gemaakt en voor verkoop beschikbaar worden gesteld, alsook het bepalen op welke media (d.w.z. CD's, downloads, streaming) het nummer beschikbaar zal zijn. Ook moeten de partijen bepalen in welk gebied of welke gebieden het voltooide werk kan worden verkocht (d.w.z. Noord-Amerika, Europa, "het universum").
De kosten om een beat te leasen is lager dan de kosten om de exclusieve rechten te kopen, omdat een niet-exclusieve lease de maker in staat stelt om hetzelfde werk meerdere malen te gelde te maken en te verkopen aan verschillende kopers. De "lease" of "aankoop" vergoeding voor de beat kan variëren van €5 tot €10 helemaal tot enkele duizenden euro's. De vergoeding is afhankelijk van de reputatie en bekendheid van de instrumental producer en het type gebruik dat de koper voor ogen heeft.
Zoals hierboven onderzocht, wanneer een muzikant een beat koopt of least, is het essentieel dat ze ervoor zorgen dat een aangekocht instrumentarium geen ongeoorloofde "samples" in zich heeft. Als de instrumental track wel een "sample" van het werk van een ander bevat, moet een artiest eisen dat de verkoper een geschikt "sample clearance" document of een andere duidelijk omschreven toestemming voor het gebruik en de commerciële distributie van een track met deze "sample" heeft.
Als de verkoper niet de juiste gedocumenteerde toestemming kan geven, is het zeer raadzaam om de aankoop (of leasing) van de instrumental te vermijden, omdat het de koper kan aanzetten tot een mogelijke aansprakelijkheid voor schending van het auteursrecht in de toekomst. Zelfs als er geen duidelijk ongeoorloofde sample in een "beat for sale" zit, is het verstandig om ervoor te zorgen dat de verkoper de koper volledig schadeloos stelt voor de creatie en verklaart dat hij de koper van de instrumental track zal vergoeden als hij wordt aangeklaagd of aansprakelijk wordt bevonden voor ongeoorloofd materiaal in het gekochte werk. Een koper moet ernaar streven dat de verkoper garandeert dat hij alle rechten op het materiaal in het werk bezit en dat er geen "samples" of ander ongeoorloofd materiaal wordt gebruikt bij de creatie van het werk.
Daarnaast is het van belang dat partijen schriftelijk overeenkomen waarop de oorspronkelijke maker recht heeft in ruil voor de rechten die de koper verwerft. Dit zou kunnen inhouden dat de producer van de instrumental een publishing aandeel in de finale track krijgt; en als dat het geval is, moet in de overeenkomst worden vermeld op welk percentage hij of zij recht zou hebben. Het is ook essentieel om te bepalen op welk percentage van de royalty's de verkoper recht heeft, wat meestal een bepaald percentage is van de inkomsten uit de track. Dit tarief kan gebaseerd zijn op een tarief 'per kopie' of kan gewoon een forfaitaire uitkoopsom zijn die geen extra royalty's voor de verkochte opnames omvat.
Ook moet worden aangegeven of het de aankopende partij is toegestaan om licenties van derden te verlenen voor de finale opname of niet. De partijen dienen ook overeen te komen welke exploitatiemogelijkheden zijn toegestaan, zoals het recht om te synchroniseren met visuele beelden in alle media, zoals in een film, op televisie of in een videospelletje.
Ten slotte moet tussen de partijen worden bepaald of er sprake is van eencredit vermelding en welke rechten er bestaan op het gebied van openbaar maken. Het recht op openbaar maken staat de koper toe om de naam, de gelijkenis en ander biografisch materiaal van de producer van de instrumental te gebruiken in verband met de verkoop of het op een andere manier te gelde maken van het materiaal. Dit is uitermate belangrijk, vooral als de instrumentel track door een bekende "beat" producer is gemaakt.
Zoals hierboven besproken is het belangrijk om de juiste licenties en rechten te verkrijgen op het materiaal dat een muzikant wil verspreiden en te gelde maken. De meeste distributieplatforms, zoals Tunecore, eisen van hun gebruikers dat zij nagaan of zij rechten hebben op het materiaal dat zij te koop aanbieden. Als de artiest niet de juiste toestemming krijgt voordat hij of zij begint met de verkoop van zijn of haar muziek, kan dit een invloed hebben op de bedragen die de artiest ontvangen en kan dit hem of haar aansprakelijk maken.
Deze Survival Gids is niet bedoeld als juridisch advies. Daarvoor contacteer je best een gespecialiseerde jurist.
Door Justin Jacobson, Esq.
